LÀNG VI RƠ NGHEO – NGÔI LÀNG SINH THÁI CỦA NÚI RỪNG KON PLÔNG
Nằm cách trung tâm huyện Kon Plông 46 km về phía Tây Bắc, làng Vi Rơ Ngheo thuộc xã Đăk Tăng hiện lên với khung cảnh thanh bình, thơ mộng, cảnh quan thiên nhiên hài hòa.
Vi Rơ Ngheo còn lưu giữ nét đặc trưng riêng về kiến trúc của một ngôi làng người Xơ Đăng nằm ven dòng sông Đăk S’Nghe uốn lượn.
Đến với Vi Rơ Ngheo, du khách được chiêm ngưỡng ngôi nhà Rông độc đáo nằm ở trung tâm làng. Có thể nói nhà Rông của Vi Rơ Ngheo là một trong những nhà Rông đẹp nhất của Kon Plông với chiều cao 15m, chiều ngang 12m, phần giáp đỉnh mái tranh có đan liếp bằng tre, hoa văn rất sinh động, phần mái nhọn xuôi xuống như hình lưỡi búa hướng thẳng lên trời xanh đầy mạnh mẽ. Theo người dân Vi Rơ Ngheo nói riêng và người dân tộc thiểu số Tây Nguyên nói chung thì Nhà Rông có ý nghĩa quan trọng về tâm linh cũng như tinh thần, vật chất. Nhà Rông là nơi để dân làng sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng, nơi để biểu diễn Cồng chiêng múa Xoang, để tổ chức các hoạt động văn nghệ, lễ Tết, hội họp. Nhà Rông càng cao, càng rộng sẽ càng thể hiện được sự hùng mạnh và sung túc của buôn làng Vi Rơ Ngheo.
Ở Vi Rơ Ngheo có 28 ngôi nhà sàn truyền thống của đồng bào Xơ Đăng trong tổng số 62 hộ dân. Những ngôi nhà sàn hình chữ nhật, dài 12m, lợp mái ngói mang lại sự mát mẻ vào mùa Hạ, ấm cúng vào mùa Đông. Những kho lúa truyền thống cũng góp phần tạo nên vẻ đẹp nơi đây.
Người dân ở Vi Rơ Ngheo hiền lành, thân thiện và có những phong tục tập quán tốt đẹp được duy trì qua nhiều thế hệ. Đến đây, du khách có cơ hội được tìm hiểu về nghề đan lát, dệt, chế tác nhạc cụ âm nhạc và tìm hiểu về lễ hội Giọt nước truyền thống. Đặc biệt là văn hóa Cồng chiêng-múa Xoang len lỏi trong mỗi hộ gia đình người dân Xơ Đăng.
Ngoài ra, điều thu hút nhiều khách du lịch cũng như nhiều nhà nghiên cứu khoa học ở Vi Rơ Ngheo đó là những cánh rừng nguyên sinh, cánh rừng Địa Lan Trần Mộng, đồi Hồng Đẳng Sâm rừng, Đàn Voọc Chà Vá Chân Xám…Ý thức trong việc bảo vệ cảnh quan, môi trường của người dân nơi đây rất cao. Đến Vi Rơ Ngheo từng nhà đều có hoa Địa Lan nở rực rỡ. Có những quy định ở ngôi làng này khiến người ta muốn học hỏi đó là hoa được trồng để tạo cảnh quan, hoa để làm du lịch, để bảo tồn nên du khách đừng hái, đừng bẻ, đừng lấy và đừng xin nhé.
Đêm đêm, trong không khí yên bình, quanh ngọn lửa hồng, cùng những chàng trai, cô gái Xơ Đăng nối vòng Xoang, hát những bản tình ca và nghe tiếng Cồng, tiếng Chiêng bạn sẽ cảm nhận được được hơi thở của núi rừng, sự ấm áp của tình người. Hãy đến Vi Rơ Ngheo nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố chung của vùng đất Kon Plông bạn nhé./.
Phương Vũ